لوله های فولادی و آلیاژی

نگاهی به انواع لوله های فولادی در صنایع

با سلام و درود بر شما کاربران عزیز مهزیار فولاد صنعت. ما در این مقاله سعی داریم نگاه کلی به لوله های فولادی و آلیاژی داشته باشیم و کاربرد آن را در صنایع مختلف بررسی نماییم. با ما همراه باشید.

همانطور که می دانید، کاربران صنعت و صنعتگران در پروژه های صنعتی خود از لوله های مختلفی استفاده می کنند. لوله هایی که بنا به شرایط مختلف دارای کاربرد های متفاوتی می باشند. لوله های فولادی که با استفاده از ترکیبات شیمیایی متفاوت، شکل متفاوتی به خود گرفته و از کاربرد های مختلفی بهره مند می شوند که در صنایع مختلف بسیار کاربردی خواهند شد. حال ما قصد داریم این لوله های فولادی را به شما عزیزان شرح داده و انواع مختلف آن را بررسی نماییم.


انواع لوله های فولادی و آلیاژی

اولین لوله ای قصد داریم معرفی نماییم، لوله مانیسمان است. لوله مانیسمان یکی از پر مصرف ترین لوله های فولادی است که در صنایع مختلف دارای کاربرد های مختلفی می باشد که با عنوان رده مشخص می شود. اگه مقاله ی مربوط به رده بندی لوله های فولادی  را مطالعه کرده باشید، می بایست به طور کامل با مقوله ی رده های لوله آشنا باشید. در لوله های فولادی و آلیاژی رده لوله با قطر اسمی مشخص می شود. در لوله مانیسمان نیز این مسئله صدق می کند. این لوله ها در رده های مختلف در صنایع دارای کاربرد های مختلفی می باشند. بعنوان مثال در صنایع پتروشیمی، صنایع نفت و گاز، صنایع مواد غذایی، آب و فاضلاب، دارو سازی، انواع نیروگاه ها، صنایع مواد شیمیایی و ….. از این لوله ها جهت انتقال سیالات و میعانات استفاده شده و بدین وسیله گاز ها و مایعات از مکان تولید به مکان مصرف یا همان اشخاص منتقل می شوند.

ساختار این لوله ها در رده های مختلف از فولاد می باشد. این لوله ها اکثرا دارای ساختار شیمیایی متفاوتی بوده و از نظر سایز، وزن، استاندارد و …. بسیار متنوع می باشد و بنا بر تنوع آنها، کاربردشان تغییر خواهند کرد. پس بنابر این وجود مشاوره من باب انتخاب نوع لوله برای پروژه های مختلف بسیار امر مهمی است که مهزیار فولاد صنعت با کادر مجرب خود در این زمینه می تواند شما عزیزان را راهنمایی نماید. لازم به ذکر است که قیمت لوله های فولادی و آلیاژِ، کاملا به موارد قید شده مثل جنس، وزن، استاندارد، نوع ترکیب شیمیایی و رده بستگی داشته و با تغییر این موارد، قیمت نیز تغییر خواهد نمود.

همانطور که میدانید، لوله ها یه مقطع دایره ای شکل تو خالی هستند که جهت انتقال سیالات از آنها استفاده می شوند که اگر قصد داشته باشیم دسته بندی خاصی برای ساخت و روش تولید این لوله ها در نظر بگیریم ، می توان این گونه تعریف نمود که این لوله ها از نظر ساخت و دسته بندی از دو مقطع فولاد و استیل ساخته می شوند. از این رو می توان نام لوله استیل و لوله های فولادی را بر روی آنها نام نهاد. ولی نکته ای که وجود دارد، از آنجایی که لوله های استیل کاربرد خاص تری دارند، بنابر این از نظر قیمتی با لوله های فولادی دارای تفاوت هایی هستند.

همچنین کشور هایی مثل ایران، آمریکا، انگلیس و …. استاندارد هایی از لوله را معرفی نمودند که این استاندارد ها به صورت حتم جنس لوله، ابعاد ، نوع آلیاژ و … را مشخص نموده و حتی نوع کاربرد و مصرف آن را نیز مشخص می نماید.


مصارف مختلف لوله های فولادی و آلیاژی

اگر بخواهیم مصارف این لوله های را به طور کلی تشریح نماییم، مصارف این دسته از لوله ها به شکل زیر است:

  1. plumbing به معنی مصارفی است که در لوله کشی های آب و فاضلاب به کار می رود
  2. piping به معنی لوله هایی است که در ساختمان سازی و تاسیسات به کار گرفته می شوند
  3. pipeline به معنی لوله هایی است که در صنایعی مثل نفت، پتروشیمی و صنعت گاز استفاده می شود که اصطلاحا به آنها لوله صنعتی

روش های ساخت لوله های فولادی و آلیاژی

این لوله ها به چندین ساختار تقسیم شده و از جند روش ساخت تبعیت می کنند که آنها را نام می بریم:

لوله های درزدار

در این عکس، جوشکاری بین درز ورق فولادی که فرمینگ شده است، نشان داده می شود که در نهایت به لوله های فولادی و آلیاژی تبدیل می شوند.

لوله درزدار

در این نوع لوله ها، روش ساخت به این شکل است که فولاد و استیل وارد مرحله اولیه یعنی رول فرمینگ می شوند، سپس بعد از مرحله رول فرمینگ، درز بین آنها به روش های مختلفی مانند روش زیر پودری، القایی، و مقاومتی جوشکاری می شوند. در لاتین به آن ( welded ) گفته می شود. گفتنی است که لوله درزدار به دو شکل درز مستقیم و اسپیرال جوش داده می شوند. در حالت درز مستقیم به این شکل است که لوله ها پس از فرمینگ شدن، خط درز جوش به موازات لوله از ابتدا تا انتهای لوله انجام می شود، اما در روش اسپیرال جوشکاری درز بین ورق های فرمینگ شده، به صورت مارپیچ انجام می شود که اسطلاحا به آنها لوله اسپیرال می گویند که دارای کاربرد های زیادی در صنایع می باشند. در اصطلاح لاتین به لوله های درز مستقیم ( Electric Fusion Welding steel pipe ) و لوله های اسپیرال ( spiral pipe ) گفته می شود.

لازم به ذکر است تفاوت این دو لوله ، علاوه بر نحوه جوش آنها، به ابعاد و خواص مکانیکی آنها نیز می باشد. ابعاد لوله های اسپیرال تا حدی است که به قطر داخلی حدود 120 اینچ هم رسیده و در این ابعاد تولید می شود. همچنین

لوله های درز دار به شکل لوله های درز مستقیم، لوله API و لوله های گالوانیزه و مبلی و جدار چاه، داربست و اتصالات، تولید و عرضه می شوند. حال قصد داریم این لوله های قید شده را از نظر قیمت تحلیل نموده و درباره قیمت آنها توضیحاتی را به شما عزیزان تشریح نماییم .

لوله درز مستقیم

عواملی که در لوله های درز مستقیم بعنوان عامل تاثیر گذار در قیمت شناخته می شوند، می توان به نوع و ضخامت ورق اولیه و همچنین کیفیت جوشکاری اشاره داشت ، این 3 عامل می تواند در قیمت این نوع ورق ها تاثیر داشته باشند. همچنین برند ، استاندارد  و شرکتی که لوله را تولید می کند، از عوامل مهم اثر گذار در قیمت می باشد.

لوله های API

لوله های API لوله هایی هستند که بر اساس استاندارد API آمریکا تولید شده اند و و کاربرد آنها بیشتر در صنعت نفت و گاز است. لازم به ذکرر است که این با استفاده از استاندارد API هم در حالت درز دار و هم در حالت بدون درز ساخته می شوند. لوله های بدون درز به عنوان لوله های گازی یاد شده و لوله های درز دار، به عنوان لوله API و یا لوله های گازی API  یاد می شود و روش جوشکاری این نوع لوله های فولادی و آلیاژی به شکل مقاومتی است. در این نوع لوله ها دو نوع استاندارد وجود دارد: یکی به نام PSL1 و دیگر به نام PSL2. حتما برایتان سوال پیش آمده که این دو نوع استاندارد به چه دلیل در این لوله ها وجود داشته و چه کاربردی دارند !!؟ به این موضوع می پردازیم که تفاوت PSL1 و PSL2 در چیست ؟

اگر توقع صنعتگران از یک لوله این باشد که لوله ی انتخاب شده دارای تنش تسلیم، استحکام کششی و چقرمگی بالاتری باشد، در نتیجه استاندارد PSL2 نقش برجسته تری نسبت به PSL1 داشته و موارد ذکر شده در استاندارد PSL2 به نسبت بیشتر از PSL1 است. همچنین لازم به ذکر است که قیمت لوله های API بسته به گرید های مختلف، متفاوت است.

گرید های لوله API5L PSL1 شامل گرید A ، ‘گرید B ، گرید A25 ، گرید A25P ، گرید X42 ، ‘گرید X46، ‘گرید X52 ، ‘گرید X56 ، گرید 60، گرید 65، , گرید 70 می باشد.

گرید های لوله API5L PSL2 شامل گرید BM، گرید X42M ، گرید X46M، گرید X52M، گرید X60M، گرید X65M، گرید X70M، گرید X80M، گرید X90M، و گرید X100M می باشد.

لوله های اسپیرال

همانطور که اشاره شد، علت نام کذاری این لوله ها، به دلیل جوش درز مارپیچ و یا حلزونی است که بر روی این نوع لوله ها انجام می شود. در ساخت این لوله ها از ورق هایی که دارای خواص مکانیکی و شیمیایی خاصی است استفاده می شود و همچنین با چینش خاصی که غلطک ها در رول فرمینگ بر روی ورق ها بوجود می آورند، باعث می شوند تا این لوله های اسپیرال تولید شوند و لازم به ذکر است که مبحث ضخامت در این نوع لوله ها تغییر سایز باعث تغییر در قیمت می شود.

یکی از مهمترین خصوصیاتی که یک لوله اسپیرال می بایست داشته باشد، درز جوش با کیفیت است. این درز جوش پس از عمل جوشکاری، توسط روش التراسونیک مورد آزمایش قرار می گیرد، اگر بر روی جوش های درز این لوله ها هر گونه حفره و یا آخال وجود داشته باشد ، بعنوان ضعف لوله محسوب می شود. الته علاوه بر این آزمایش، ازمایش های دیگری بر روی این لوله ها انجام می پذیرد که مخرب نیست، مثل آزمون تست کشش، خوردگی، آزمون شکست و ….. که کلیه ی این آزمایش ها به صورت حتم بر روی قیمت این نوع لوله ها تاثیر می گذارد.

لوله های اسپیرال

در این تصویر، تعدادی از لوله های اسپیرال دپو شده نمایش داده می شود

لوله های جدارچاه

لوله های جدار چاه نیز از دیگر لوله هایی است که بسیار پر مصرف است. از این لوله ها در چاه های عمیق استفاده می شود. بر روی این لوله ها شیار هایی وجود دارد که متناسب با دیواره و عمق چاه قرار گرفته و شرایط مطلوبی را از نظر استحکام برای دیواره چاه ایجاد خواهد نمود. حال به نظر شما وجود این شیار ها بر روی این لوله های فولادی چیست ؟ دلیل آن این است که با ایجاد شیار ها بر روی سطح این لوله ها، از انسداد انتقال مایعات توسط شن و ماسه جلوگیری می شود. همچنین در موارد خاص تر در این لوله ها از جنس ورق گالوانیزه و استیل استفاده می کنند. همچنین این لوله ها در صنایعی مانند صنایع نفت و گاز استفاده شده و در مواردی که تفکیک سیالات الزامی است، مورد استفاده قرار خواهند گرفت. لازم به ذکر است که شیار های موجود بر روی لوله جدار چاه توسط دستگاه های فرز ایجاد می شود. 

لوله های گالوانیزه

در تولید لوله گالوانیزه درزدار ، از ورق های سیاه استفاده می شود. در ساخت لوله های گالوانیزه درزدار، ورق سیاه به شکل لوله درآمده و پس از فرایند گالوانیزاسیون ( که به آن فرایند گالوانیزه نمودن ورق ها و لوله ها می گویند ) تبدیل به لوله های گالوانیزه درزدار می شوند. لازم ب ذکر است که در فرایند گالوانیزه کردن، فلز روی به سطح لوله به جهت جلوگیری از خوردگی سطح ورق افزوده شده و این فرایند باعث می شود که کاربرد این ورق ها در بسیاری از صنایع برجسته شوند. اما نکته ی دیگری که وجود دارد، مواد اولیه تولید این لوله هها صرفا ورق سیاه نمی تواند باشد، چرا که در صورت مانیسمان بودن این لوله ها به شکل بدون درز بوده و نمی توان آن را از ورق های سیاه تولید نمود. از لوله گالوانیزه در محیط های مرطوبی مثل گلخانه ها استفاده های زیادی می شود.


لوله های بدون درز

لوله های بدون درز از لوله های پر مصرف در صنایع می باشند. این لوله ها در ابتدا از شمش های فولادی مدور ساخته می شوند و طی مراحلی تبدیل به لوله بدون درز یا مانیسمان می شوند که در لاتین به آن (seamless ) می گویند. نحوه تولید این لوله باعث شده است که لوله های بدون درز از هیچ خط جوشی برخوردار نباشند که این خود می تواند بعنوان یک پوئن مثبت برای این نوع لوله ها به حساب آید. از این رو به دلیل نداشتن درز جوش، مصارف این لوله ها در صنایع بسیاری برجسته شده و عمده مصرف این لوله ها در صنایع نفت و گاز بکار می رود.

اگر برای لوله های بدون درز دسته بندی کلی تعریف شود، می توان آن را به دو دسته لوله گوشتی (لوله گوشتدار)و لوله مانیسمان تقسیم نمود:

لوله فولادی و آلیاژی و مانیسمان

در این تصویر، تعدادی از لوله های مانیسمان دپو شده به نمایش درآمده است

لوله مانیسمان

لوله های مایسمان، لوله ای پر فروش، پر رقیب و پر مصرف در صنایع مختلف است. این لوله در رده های مختلف تولید و عرضه می شود. این لوله توسط یک مهندس آلمانی که با اسم لوله برابر است( مانیسمان ) طراحی و ساخته شده است. لوله های مانیسمان. همانطور که در ابتدای این مقاله گفته شدف موضوعی به نام رده بندی لوله وجود دارد که ما در مقاله ای درباره ی آن مفصل توضیح داده ایم و تشریح نمودیم که در ابتدای این نوشته لینک داده شده است و جهت کسب اطلاعات بیشتر از رده یندی لوله های فولادی آن را مطالعه نمایید.

رده های لوله های فولادی و آلیاژی مانیسمان به چند دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:

  1. لوله بده 10 SCHEDULE
  2. لوله رده 20 SCHEDULE
  3. لوله رده 30 SCHEDULE
  4. لوله رده 40 SCHEDULE
  5. لوله رده 60 SCHEDULE
  6. لوله رده 80 SCHEDULE
  7. لوله رده 120 SCHEDULE
  8. لوله رده 160 SCHEDULE

منظور از SCHEDULE چیست ؟ اسکجول به معنی رده می باشد که بر اساس آن سایز بندی لوله را تعیین می نمایند. همچنین این لوله ها در سه نوع STD که بیانگر لوله بدون درز استاندارد، XS به معنی لوله بدون درز سنگین و XXS به معنی بدون درز فوق سنگین است تقسیم بندی می شوند. این رده بندی های قید شده ، در اصل بیانگر این هستند که در قطر خارجی ثابت، زمانی که رده لوله افزایش یابد، ضخامت آن نیز افزایش می یابد. طول شاخه های لوله مانیسمان در دو حالت 6 متری و 12 متری تولید و عرضه می شوند.

لوله گوشتی ( گوشتدار )

لوله های گوشتی نیز از لوله های پر مصرف در صنایع مختلف می باشند. این نوع لوله ها دارای جداره های بسیار ضخیم بوده و بسیار طویل و طولانی می باشند. لازم به ذکر است که قطر ضخیم این لوله ، آن را به یک لوله کاربردی در برابر فشار بالا تبدیل نموده و روش تولیدش مشابه روش تولید لوله های مانیسمان است. لوله های گوشتدار یا گوشتی به دلیل ضخامت بالایی که دارند ، در روش تولیدش خمکاری نداشته و جوشکاری در آن وجود ندارد.  در روش تولید آن، از ابتدای مرحل تولید به صورت پیوسته یک بار کششی بر روی ماده اولیه خام وارد می شود که این نیز خود باعث جلوگیری از خمیدگی شده و تا پایان مراحله تولید به ضخامت این لوله ها دقت می شود، چرا که با دقت نمودن به ابعاد این لوله، مستقیما به وزن لوله تاثیر گذاشته و با تاثیر بر وزن، مستقیما بر قیمت آن تاثیر خواهد گذاشت.

این لوله ها در صنایع نفت و گاز، جک های صنعتی، سیستم های پنوماتیک و هیدرولیک، و لوله های فشاربکار می رود. معاملات این لوله ها بر اساس وزن بوده و محاسبه ی وزن آن به شکل زیر است:

وزن لوله = (قطر داخلی-قطر خارجی)*طول*3/14*0.00785

همانطور که می بینید، لوله های فولادی و آلیاژی در صنایع بیشترین تاثیر را داشته و سهم بزرگی از پیشرفت و توسعه را به خود اختصاص داده است.


لوله استیل

استنلس استیل، نوعی فولاد آلیاژی است که در آن ترکیبی از عنصر نیکل و کروم نهفته شده است که این دو عنصر توانسته انقلابی بزرگ در این فولاد آلیاژی و سپس در صنایع مختلف ایجاد نماید. استنلس استیل ها در موارد خاص دارای کاربرد های خاصی می باشند. همانطور که می دانید، لوله استیل نیز از این خواص تبعیت می کند. این لوله ها به شکل پیچیده تری نسبت به لوله های که از فولاد کربن ساخته می شوند، تولید می گردند. همچنین از این لوله ها در صنعت دکوراتیو، صنایع غذایی استفاده می شوند که به آنها لوله استیل صنعتی نیز می گویند. لازم به ذکر است که علاوه بر لوله های استیل، از ورق های استیل در صنایع بسیار متفاوت تری استفاده می شود که بسیار برای صنعتگران و حتی عموم مردم جالب می باشد، بعنوان مثال این فولاد آلیاژی در صنعت مجسمه سازی، در صنعت ساختمان سازی، نقش موثرش در تولید هواپیماها، در صنعت راه آهن و قطار ها و حتی قاشق و چنگال هایی که ما روزانه از آنها جهت غذا خوردن استفاده می نماییم، به کار گرفته شده اند. بهتر است اشاره ای داشته باشیم به این موضوع که لوله های استیل هم در دو حالت درزدار و بدون درز تولید می گردند. حال قصد داریم 3 نوع لوله استیل صنعتی، غذایی و دکوراتیو را برای شما عزیزان شرح دهیم.

لوله های استنلس استیل صنعتی

لوله های استیل صنعتی، در گریدهای 304 و 316 تولید می شود. این لوله های استنلس استیل همانطور که از نامش پیداست، به بعلت داشتن 2 عنصر کروم و نیکل، از خواص بسیار پر کاربردی برخوردار بوده و نقش بسیار پر رنگی در صنایع دارد. لازم به ذکر است که این لوله ها نیز در حالت بدون درز تولید می شوند. یکی از پر مصرف ترین لوله های استیل، لوله استیل 304 می باشد. لوله های استیل 316 از مقادیر عنصر کروم بیشتری نسبت به 304 برخوردار می باشد که آن را برای محیط هایی که دارای نمک است مثل آب دریا، مناسب می کند. همچنین این لوله های استنلس استیل در حالت کم کربن نیز تولید می شود که آنها را به صورت لوله استیل 304L و لوله استیل 316L نشان می دهند. این موضوع خاصیتی را برجسته می کند که می تواند نقش مهمی داشته باشد که با کم شدن کربن، خاصیت جوشکاری در این نوع لوله ها افزایش می یابد. همچنین لازم است بدانید که برترین و پرمصرف ترین لوله های استیل، رده های 10،40،80،160 , XXS(فوق سنگین) می باشد.

لوله های استیل صنعتی

در این تصویر، کاربرد لوله استیل در صنعت نشان داده می شود.

لوله های استنلس استیل صنایع غذایی

این لوله ها اغلب به شکل درز دار و به وسیله ی ورق استیل  تولید می شوند. به جهت استفاده در صنایع غذایی و دارویی از این لوله ها، موضوع ضد خوردگی خیلی بیشتر از خواص مکانیکی اهمیت دارد. اهمیت این موضوع صرفا به این خاطر است که از این لوله ها در صنایع غذایی و دارویی قرار است استفاده شود. لوله های استیل در دو ضخامت 1 و 1.5تولید و عرضه می شوند و شاخه های آن در دو حالت 6متری و 12 متری تولید و عرضه می شوند.

لوله های استیل در صنایع غذایی

در این عکس، لوله های استیلی که در صنایع غذایی بکار رفته اند، به نمایش گذاشته شده است

لوله های استنلس استیل دکوراتیو

لوله های استیل دکوراتیو ، به لوله های استنلس استیلی گفته می شود که در منازل، اداره جات، و لوازم خانگی و ….. استفاده می شود. این لوله ها دارای ظاهر بسیار زیبا و درخشانی هستند و در رنگ های متنوعی مثل طلایی، نقره ای ، و دیگر رنگ ها به صورت مات، خش دار و براق تولید می شوند. ییکی از پرکاربررد ترین نوع لوله استیل در این زمینه، گرید 304 و یا بهتر است بگوییم لوله استیل 304 است. این لوله ها در ضخامت های 0.6 و 1.5 میلی متر تولید شده و و دارای قطر خارجی 8-10-12-16-19-22-25-30-32-38-42-51-63-76-102 می باشد.

لوله های استیل دکوراتیو

در این تصویر، تعدادی از لوله های استیل دکوراتیور به نمایش گذاشته شده است


در این مقاله ما درباره انواع لوله های فولادی و آلیاژی توضیح داده و بطور کامل تشریح نمودیم. مهزیار فولاد صنعت نیز در تمامی لوله های تشریح شده در این نوشته دارای تجربه و تخصص بوده و تیم آلیاژ شناس مهزیار فولاد صنعت با آگاهی و شناخت کامل از آلیاژ های مختلف، می توانند بعنوان بهترین راهنما برای شما خریداران گرامی عمل نمایند. شما عزیزان می تواند جهت خرید لوله های فولادی و آلیاژی با واحد فروش شرکت به شماره   44449101-021 تماس حاصل نموده و مشاوره های لازم را از کارشناسان ما دریافت نمایید. کارشناسان مهزیار فولاد صنعت همه روزه از ساعت 9 صبح الی 17:30 عصر ( به غیر از روز های پنجشنبه از ساعت 9 صبح الی 13:30 ) آماده ی پاسخ گویی به شما خریداران محترم بوده و از مرحله مشاوره تا مرحله خرید همراه شما عزیزان خواهند بود. همچنین می توانید صورت های خرید خود را از طریق ارسال پیام به واتز اَپ شرکت به شماره  09383940223 و ارسال ایمیل به آدرس الکترونیکی pps@mahzyar.net و mahzyar.net97@gmail.com به ما برسانید. ما کیفیت را به شما تضمین می کنیم، چرا که کیفیت حق شماست.


ما را در اینستاگرام دنبال کنید

جهت مشاهده ساخت کلیپ های مقاطع فولادی اینجا را کلیک کنید

کانال تلگرام

اشتراک گذاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *