سازه فلزی

آیا می دانید سازه فلزی چیست؟

با سلام و درود بر کاربران عزیز و ارجمند مهزیار فولاد صنعت. در این مقاله به قصد داریم به تعریف کلی و تشریح جامعی از سازه فلزی بپردازیم. آیا می دانید سازه های فلزی چیست؟ معایب و مزایای سازه های فلزی و فولادی شامل حال چه مواردی می شوند!؟ در این مقاله به موارد ذکر شده خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.

هر سازه ای که انسان آن را بسازد و شامل اجزای باربر و غیر باربر باشد، مثل: پل، مخازن سیلو و … ساختمان می نامند. این سازه ها شامل اعضای افقی و عمودی و مایل هستند که هر نیرویی به آنها وارد می شود مثل: نیروی کششی، فشاری و خمشی و … تحمل می کنند، در صورتی که سازه فلزی ای که نتواند وظایف تحمل و انتقال بار، که دو عامل تکمیل کننده هم دیگر هستند را به خوبی انجام دهند، تبدیل می شود به سازه ای نا مناسب.

در اسکلت سازه ها در پروژه های عمرانی مصالح مصرفی به (فلزی و بتنی) تقسیم می شوند، که سازه های بتنی همان بتن و میلگرد محسوب می شود و سازه های بتنی هم شامل: تیر، ستون، سقف و دیوار های برشی می شود.

سازه های فلزی چیست؟

فلز یک ماده مصرفی است در سازه های فلزی که استفاده از آن مربوط به اوسط قرن 18 میلادی است که در ساخت پل های قوی در انگلستان مورد استفاده قرار گرفت. از سازه های فلزی ابتدا در کشتی سازی و پل سازی استفاده شد و سپس در ساختمان سازی هم مورد استفاده قرار گرفت.

حال به اجزای سازه های فلزی نیزخواهیم پرداخت.

سازه های فلزی از چه اجزایی ساخته شدند؟

تیر آهن

تیر آهن از قطعات فولادی بسیار محکم در سازه فلزی بوده که وظیفه آن تحمل فشار های ناشی از برش و سنگر خمشی است. تیر آهن به طور کل به 3 دسته تقسیم می شود که عبارتند از:

تیر آهن IPE

یکی از تیر آهن های بسیار پرکاربرد و محبوب است و ضخامت های بال های ابتدایی و انتهایی آن یکسان است که میتواند در یک سازه فلزی نقش بسیار موثری دارد.

تیر آهن INP

این تیر آهن اکثرا در کشور های چین و روسیه تولید می شود و بعنوان در یک سازه فلزی می تواند نقش مهمی داشته باشد. ضخامت این تیر آهن اگر از یک سر تیر آهن نگاه کنید، به صورت یکنواختی از ابتدا تا انتها افزایش می یابد.

هاش (تیر آهن بال پهن)

تیر آهن هاش یا بال پهن با بالا رفتن وزنشان به 3 دسته تقسیم می شوند:

  • تیر آهن HEA یا سبک
  • تیر آهن HEB یا هاش سنگین
  • تیر آهن HEM یا هاش فوق سنگین

تیر آهن هاش سبک هم ضخامت و هم وزن کمتری نسبت به تیر آهن هم سایز خود از نوع تیر آهن سنگین دارد. از تیر آهن هاش سنگین در جاهایی که مقاومت خمشی بیشتری نیاز است، استفاده می شود که می تواند نقش مهمی را در سازه های فلزی ایفا نماید. همچنین ضخامت تیر آهن هاش از تیر آهن هاش سبک بیشتر است.

تیر ورق جزئی از سازه فلزی

تیر ورق تکیه گاهی است برای بار های سنگین و از دو ورق بال و یک ورق جان تشکیل می شود. در واقع دو بال مقاومت خوبی در برابر نیرو های فشاری و کششی محوری دارد که این فشار ها و کشش ها از سنگر خمشی ناشی می شود و جان هم مقاومت می کند در برابر نیرو های برشی.

تیر ورق اجزای اتصال راحت تری نسبت به سیستم خر پایی دارد، همچنین ارتفاع و هزینه ی کمتری هم دارد. از جوشکاری اتوماتیک هم برای تولید تیر ورق استفاده می کنند که البته ظاهر زیبایی هم به آن می دهد.

ورق کله گاوی

برای اتصال تیر به ستون، از ورق کله گاوی، ورق WFP یا ورق روسری استفاده می کنند. ورق کله گاوی جلوگیری می کند از جدا شدن تیر از ستون در اثر چرخش. این اتصال با جوش صورت می گیرد. ورق کله گاوی دارای 3 بخش است که عبارت است از:

  • ورق روسری
  • ورق زیر سری
  • ورق نبشی جان

که این سه دسته نیز می تواند به عنوان عامل مهمی در سازه فلری ایفای نقش نماید.

عرشه بعنوان جزئی از سازه های فلزی

محصولی که از شکل دهی ورق گالوانیزه حاصل می شود را عرشه فولادی می گویند. بخاطر استحکام خمشی که عرضه فولادی دارد، در سقف سازی و کف سازی کاربرد دارد. در واقع عرشه فلزی در اسکلت فلزی همان نقشی را دارد که تیرچه بلوک در سازه های بتنی دارد.

در ادامه نیز به معرفی انواع سازه های فلزی نیز خواهیم پرداخت.

انواع مختلف سازه های فلزی

سازه فلزی قابی (سازه قابی)

ستون ها و تیر ها که به صورت ساده و یا به صورت گیردار یعنی خمشی-صلب به هم وصل می شوند، سازه قابی را تشکیل می دهند. سازه قابی چون تحمل نیرو های عمودی و افقی بالایی دارد، در ساخت ساختما های چند طبقه چند طبقه صنعتی و پل استفاده می شود و چون زمان و سرعت ساخت برای سرمایه گذاران و کارفرمایان بسیار اهمیت دارد، سازه های قابی بسیار مورد توجه شان است.

از انواع سازه فلزی قابی یا همان (سازه قابی) می توان به سازه قابی با تیر های افقی، سازه قابی با تیر های مورب، سوله و خر پا اشاره کرد.

مزایا و معایب سازه فلزی قابی یا همان (سازه قابی)
  • در مقایسه با سازه های بتنی، وزن کمی دارد.
  • بیشتر در فضاهای زیر پوشش استفاده می شود
  • در مصالح از آن استفاده بهینه می شود.
  • خاصیت ارتجاعی بالایی دارد.
  • پیوستگی مصالح و شکل پذیری از مزایای دیگر سازه قابی است.
  • شکل پذیری خوبی دارد و انتقال سازه آسان است.
  • سرعت نصب بالا هم یکی دیگر از مزایای سازه قابی است.

از معایب سازه قابی این است که در دمای بالاتر از 600 درجه سانتی گراد سازه فلزی قابی مقاومت کمتری دارد و تغییر شکل می دهد. در ساخت سازه فلزی قابی قطعات کوچکی بکار رفته، و همچنین چون سازه قابی تحمل کشش فشار کمی دارد، تمایل زیادی به کمانش پیدا می کند. از معایب دیگر سازه های قابی این است که در برابر عوامل خورنده، خوردگی پیدا می کند.

همچنین در صورتی که جوشکاران، جوشکاری را با مهارت کافی انجام ندهند و همینطور به دلیل اینکه تست جوشکاری گران تمام می شود، ممکن است سازه فلزی قابی جوش نا مناسبی داشته باشد.

سازه معلق

اسکلت قابی که بوسیله ی یک کابل کششی معلق شده باشد، را سازه فلزی معلق یا همان (سازه معلق) می گویند. سازه معلق در برابر نیرو های کششی که به اجزای سازه فلزی فشار می آورند، بسیار مقاوم است. از سازه معلق در ساخت پل های معلق، پل هایی با دهانه بلند، عرضه پل، و اسکلت سقف استفاده می کنند.

مزایا و معایب سازه معلق

از مزایای سازه های فلزی معلق می توان اشاره کرد به کم هزینه بودن آنها، زمان کوتاه در ارای انها و زیبایی آنها. اما از معایب این سازه ها این است که ون ساختار معلق دارند، در مقایسه با سازه های بتنی، عمر کوتاه تری دارند و مرتبا نیاز به حفظ و نگهداری دارند و قطعات اتصال آن مخصوصا کابل کششی باید بطور مداوم بررسی شوند.

سازه پوسته ای

سازه ای است که نازک است و تشکیل شده از ورق های استوانه ای ئو کره ای به هم پیوسته. سازه های پوسته ای مقاومت خوبی در برابر نیرو های فشاری و کششی و برشی دارند. در ساختمان هایی که طرح جمجمه و تخم مرغ و … دارند، از سازه های پوسته ای استفاده می شود. از ساخت پوسته ای در ساخت بدنه کشتی، بدنه هواپیماها، ساخت مخزن و سیلو ها استفاده می شود.

مزایا و معایب سازه پوسته ای
  • وزن سازه های پوسته ای بسیار پایین است
  • سازه ی پوسته ای بخاطر طراحی و زیبایی که بسیار چشم نواز است.
  • اگر ساخت و طراحی سازه پوسته ای درست باشد، حتی با فشار سازه دچار آسیب نمی شود، اما از معایب سازه پوسته ای این است که: در برابر خمش های ناحیه ای که از بار های متمرکز به آن وارد می شود، به دلیل ساختار نازکی که دارد مقاوم نیست.

سازه فلزی خر پایی

سازه خرپایی تشکیل شده از: یال تحتانی، یال فوقانی، اجزای قائم و اجزای قطری. کار سازه خرپایی این است که ضمن تحمل نیرو های کششی و فشاری، این نیرو ها را منتقل می کنند. از خرپاها عمدتا در ساخت پل ها استفاده می کنند. بطور کلی سازه تقسیم می شود به:

  • خرپای ساده
  • خرپای مرکب
  • خرپای پیچیده
مزایا و معایب سازه خر پاها

از سازه فلزی خرپاییمی شود به صورت مجرد استفاده کرد. سازه خرپایی دارای طراحی ساده ای است. برای اجزای آن تخصص و یا دستگاه خاصی احتیاج نیست و امکان استفاده از این سازه در شرایط مختلف امکان پذیر است.

اما معایب آن: سازه های فلزی خر پایی در مقایسه با سازه های فلزی دیگر، سرعت اجرایی کمتری دارد. به هنگام اجرای آن باید حتما یک بخشی از خاکبرداری با دست انجام شود و همینطور فضای اشغال آن زیاد است.


مهزیار فولاد صنعت ارائه دهنده خدمات تامین انواع مقاطع فولادی، آهن آلات ساختمانی و صنعتی و انواع لوله های فلزی و فولادی بوده و در صدد کسب رضایت مشتریان و خریداران گرامی است. شما می توانید جهت خرید انواع مقاطع فولادی، با واحد فروش شرکت به شماره  44449101-021 تماس حاصل نمایید. همچنین می توانید صورت های خود را از طریق ارسال پیام به واتساپ شرکت به شماره 09383940223 به اطلاع کارشناسان شرکت مهزیار فولاد صنعت برسانید. کارشناسان ما در کوتاه ترین زمان ممکن پیش فاکتور مربوطه را برای شما ارسال خواهند نمود. همچنین جهت کسب اطلاع از قیمت کلیه مقاطع فولادی و آهن آلات، می توانید برنامه مشاهده قیمت آهن آلات مهزیار فولاد صنعت را نصب نموده و قیمت کلیه مقاطع و آهن آلات مورد نیاز خود را به صورت زنده مشاهده نمایید.

اشتراک گذاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *